Ο Πλούταρχος γράφει για τις «συμφορές του δανεισμού»

Τελευταία ενημέρωση την 11 Σεπ 2011 — 20:57

Οικονομικά προβλήματα της αρχαιότητας -που μοιάζουν ωστόσο επίκαιρα- πραγματεύεται ο Πλούταρχος στο έργο του «Περί του μη δανίζεσθαι»

«Ο δανεισμός είναι πράξη υπέρτατης αφροσύνης και μαλθακότητας»! Το είπε ο Πλούταρχος τον 1ο μ.Χ. αιώνα και να που έφθασε η στιγμή να εκτιμηθούν οι λόγοι του. «Εχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν σου λείπουν. Δεν έχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν θα ξεπληρώσεις το χρέος σου», προβλέπει ο μεγάλος συγγραφέας της αρχαιότητας και ας βγει κάποιος να αντιπαραθέσει, ότι δεν έχει δίκιο…

Δυσάρεστα επίκαιρο είναι το έργο του «Περί του μη δειν δανείζεσθαι» (από τα Ηθικά), που κυκλοφορεί σε νέα έκδοση από τη «Νεφέλη» με τον τίτλο «Οι συμφορές του δανεισμού». Γιατί πράγματι, τις συμφορές που συσσωρεύονται στον άνθρωπο, ο οποίος καταφεύγει στο δανεισμό απαριθμεί με τρόπο καυστικό, αυστηρό και καίριο ο Πλούταρχος σ΄αυτό το μικρό κείμενο, που δεν μπορεί να διαβαστεί σήμερα απλώς «εγκυκλοπαιδικά», αφού οι παραλληλίες με τα σύγχρονα τεκταινόμενα παραφυλούν σε κάθε στίχο.

«Οι οφειλέτες είναι δούλοι όλων των δανειστών τους. Είναι δούλοι δούλων αναιδών και βάρβαρων και βάναυσων». Και οι δανειστές «Μετατρέπουν την αγορά σε κολαστήριο για τους δύσμοιρους οφειλέτες, σαν όρνεα τους κατακρεουργούν και τους κατασπαράζουν βυθίζοντας το ράμφος στα σωθικά τους»… λέει κατηγορηματικά ο χαιρωνίτης ρήτορας. Και επιχειρηματολογεί. Και φέρνει παραδείγματα από την ιστορία της εποχής του, από τους μύθους αλλά και από τα παθήματα των απλών ανθρώπων. Και χιούμορ επιστρατεύει ενίοτε μάλιστα μαύρο! Γιατί το κείμενο _μία ομιλία στην πραγματικότητα_ δεν γράφτηκε τυχαία. Η Αθήνα και οι άλλες ελληνικές πόλεις μαστίζονταν από τις συνέπειες της υπερχρέωσης, όταν ο Πλούταρχος περί το 92 μ. Χ αποφάσισε να μιλήσει μπροστά σε ακροατήριο για τις σοβαρές συνέπειες του δανεισμού.

Σε ποιούς ήταν χρεωμένοι τότε οι άνθρωποι; Σε δικούς τους αλλά κυρίως σε ξένους πιστωτές ως επί το πλείστον Ρωμαίους. «… κουβαλώντας μαζί τους σάκους και συμφωνητικά και συμβόλαια σαν δεσμά εναντίον της Ελλάδος, την οργώνουν από πόλη σε πόλη και σπέρνουν χρέη που πολλά βάσανα φέρνουν και πολλούς τόκους, και που δύσκολα ξεριζώνονται ενώ οι βλαστοί τους περικυκλώνουν τις πόλεις, τις εξασθενούν και τελικά τις πνίγουν», λέει παραστατικά ο Πλούταρχος. Και τι προτείνει;

«Φύγε να γλυτώσεις από τον εχθρό και τύραννό σου, τον δανειστή που θίγει την ελευθερία σου, βάζει πωλητήριο στην αξιοπρέπειά σου κι αν δεν του δίνεις, σε ενοχλεί· αν πουλήσεις, ρίχνει την τιμή· αν δεν πουλήσεις σε αναγκάζει· αν τον πας στο δικαστήριο προσπαθεί να επηρεάσει την έκβαση της δίκης· αν του ορκίζεσαι σε προστάζει· αν κρατάς την πόρτα κλειστή στήνεται στο κατώφλι και σου βροντά αδιάκοπα…».

Αλλά ο Πλούταρχος δεν κατακεραυνώνει μόνον τους πιστωτές. Και ας μη βιαστούν οι αναγνώστες του να βγάλουν εύκολα συμπεράσματα κάνοντας βολικούς συσχετισμούς. Δεν φταίει μόνον ο δανειστής. Ευθύνεται πρωστίστως ο δανειζόμενος με την άφρονα συμπεριφορά του και την επιθυμία του για πολυτέλεια και τριφυλή ζωή (μας θυμίζει κάτι αυτό;), φωνάζει ο συγγραφέας. «Διότι χρεωνόμαστε για να πληρώσουμε όχι το ψωμί και το κρασί μας, μα εξοχικές κατοικίες, δούλους, μουλάρια, ανάκλιντρα και τραπεζώματα… ». Κι αν ο Πλούταρχος κατακεραυνώνει έτσι τους συγχρόνους τους, τι θα έλεγε για… τα εορτοδάνεια και τα δάνεια για καλοκαιρινές διακοπές, που διαφημίζονταν από τις Τράπεζες μέχρι πρότινος βρίσκοντας φυσικά, πολλούς «αγοραστές». Και το αποτέλεσμα ποίο είναι; «Για να διατηρήσουμε την ελευθερία μας ενώ έχουμε συνάψει δάνεια κολακεύουμε ανθρώπους που καταστρέφουν σπιτικά, γινόμαστε σωματοφύλακες τους, τους καλούμε σε γεύματα, τους προσφέρουμε δώρα και τους πληρώνουμε φόρους».

Το γεγονός ότι ένας άνθρωπος ιδιαίτερα χαμηλών τόνων, όπως θεωρείται ο Πλούταρχος από τους μελετητές του είναι τόσο αυστηρός σ΄ αυτό το έργο και δείχνει τόσο πάθος καταδικάζοντας το φαινόμενο του αλόγιστου δανεισμού αφ΄ ενός και της απληστίας και βαναυσότητας των δανειστών από την άλλη είχε οδηγήσει στον παρελθόν στην υπόθεση ότι το έγραψε σε νεαρή ηλικία. Πράγμα λανθασμένο, όπως απέδειξε η σύγχρονη έρευνα. Η αδυναμία των ανθρώπων να ξεφύγουν από τα δεινά του δανεισμού φαίνεται ότι απασχολούσε πολύ τον μεγάλο βιογράφο της αρχαιότητας. «Ανθρωπος που μπλέκει μια φορά, μένει χρεώστης για πάντα και σαν το άλογο που του έχουν φορέσει χαλινάρι, δέχεται στη ράχη του τον έναν αναβάτη μετά τον άλλον», γράφει.

9 σχόλια σχετικά με το “Ο Πλούταρχος γράφει για τις «συμφορές του δανεισμού»”

  1. Ποσο λιγο εχουν αλλαξει τα πραγματα απο τοτε.  Τα ιδια Παντελακη μου τα ιδια παντελη μου.  
    Η μητερα της μητερας μου της ειχε δωσει ευχη και καταρα να μην μπλεξει με τις τραπεζες.  Το ιδιο και η μητερα μου σε μενα.  Οταν ομως ειναι τοσο απλη η διαδικασια του δανεισμου απο την μια.  Οταν δεν μπορεις να βρεις μια δουλεια απο την αλλη.  Οταν υπαρχει ενα κρατος που ευννοει την “γυναικεια επιχειρηματικοτητα”.  Πως να μην μπλεξεις?
    Εγω δεν πηρα εορτοδανεια, ουτε διακοποδανεια, ουτε επιπλοδανεια, καμμια σημασια ομως δεν εχει σημερα το ειδος του δανειου αφου η αντιμετωπιση ειναι εννιαια!!!!
    Θυμαμαι οταν ημουν μικρη τους μεγαλυτερους που μιλαγανε για δανεια και τραπεζες με τρομο.  Πως τα ξεχασα ολα αυτα?
    Εχω ευθυνη μεγαλη και εγω.  Οι τραπεζες εκαναν την δουλεια τους τελικα.  Εγω ομως δεν εκανα την δικη μου! 

    1. “αφου η αντιμετωπιση ειναι εννιαια!!!!”

      Savana , πολύ σωστά τα λές . Ετσι είναι .Το βασικό επιχείρημα (του κώλου ) του τοκογλύφου και του κοινού εκβιαστή όμως είναι ότι είχαμε λέει “επιλογές” να μήν πάρουμε δάνειο.Είναι το πρώτο που σου λέει ο λωποδύτης εισπρακτορας.
      Στην υπέροχη σειρά κομικς του Αρκά , κεντρικοί ήρωες ειναι ένας αρουραίος και ένας ισοβίτης. “Ο ισοβίτης” λέγεται η σειρά. Ο αρουραίος είχε τη σκέψη του μαυραγορίτη και τι έκανε μές στη φυλακή .Μοίραζε δωράν σαρδέλες στους φυλακισμένους ,λυσσάγανε από τη δίψα, και κατόπιν πουλούσε το νερό σε αστρονομική τιμή .Μα τι μου θυμίζει αυτη η φυλακή , τι μου θυμίζει…..
       Ο κλασσικός εμποράκος των μονοπωλίων αρέσκεται ευθαρσώς να διατυμπανίζει ότι έχουμε λέει “επιλογές” . Φοριέται πολύ από πολλά χαιβάνια που αβασάνιστα υιοθετούν αυτ’η τη λέξη. Ξέρεις έ ; Μια εταιρια 3 θυγατρικές ή άλλες σε άλλο όνομα και όλες μαζί δικές του . Και εμείς οι μαλάκες πιπιλίζουμε την καραμέλα της “επιλογής” ή τσόις . ΔΕΝ ΜΑΣΑΜΕ , ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΥΜΕ . και παυλα.

      Να ΄σαι καλά , δεν είσαι μόνη σου.

  2.  Οι τράπεζες είναι απατεώνες και οι απατεώνες τελικά δεν πρέπει να πληρώνονται. Τουλάχιστον στην εποχή του  Πλουτάρχου υπήρχε η αριστοκρατεία του ξίφους, τώρα υπάρχει η αριστοκρατεία της γραβάτας και της μασσωνίας.Μέγιστη διαφορά
     Ας μου δώσουν τα λεφτά που μου φάγαν  παραπλανώντας με να επενδύασω σε φούσκες προιόντα και γράφοντας στα @@ τους την ρητή συμφωνία που κάναμε για ενημέρωση και management ( αλλα και ως ώφειλαν με βάση τους κανόνες της κεφαλαιαγοράς) και φτάνουν να τους ξεπληρώσω διπλα και τριπλά τα χρέη μου. Και για αυτό θα κυνηγηθούν αν οχι με τον νομο τότε με άλλα μέσα.

  3. armoredeagle
    Συμφωνώ μαζί σου έχει φτάσει η ώρα τους! χθες που πήγα στην Εθνική και κατέθεσα αίτηση για στοιχεία διαφάνειας και επιστροφή κλοπιμαίων  οι άλλοτε,βαριά πεπόνια, υπάλληλοι, άλλαξαν όλα τα χρώματα της ίριδας και κοίταζαν όπως θα έλεγε η γιαγιά μου ,σαν ΑΦΟΡΕΣΜΈΝΟΙ  XA!XA!XA!μιμούμαι τον τριήραρχο όπως λέει το μέλος spiridio

  4. ΚΑΛΗΜΕΡΑ…..ΚΑΙ ΑΠΟ ΜΕΝΑ. ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΡΩΤΗΣΩ ΤΟΝ ΦΙΛΟ agis65 ΑΝ ΤΟΥ ΖΗΤΗΣΑΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΝΑ ΠΛΗΡΩΣΕΙ ΚΙΟΛΑΣ? ΔΙΟΤΙ ΕΜΕΝΑ ΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ ΜΕ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥΣ ΟΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΚΑΙ 80 ΕΥΡΩ ΓΙΑ ΝΑ ΜΟΥ ΣΤΕΙΛΟΥΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΠΡΟΙΟΝ ΠΟΥ ΖΗΤΑΩ…..!!!!!!!!

  5. niktza
    H Εθνική δε μου ζήτησε ακόμα κάτι, η citi μου τα έδωσε όλα χωρίς πληρωμή, το ίδιο και η eurobank,όσο για την alpha bank μου ζήτησε 442 ευρώ και μου έκανε έκπτωση 50%.Τα πλήρωσα διότι έτσι μου είπε η Δήμητρα αλλά έχω και απόδειξη για τα κλοπιμαία και επιστολή που λέει το λόγο.Ένας παραπάνω λόγος για να τους τακτοποιήσω! 

  6. ΔΕ ΠΑΙΖΟΝΤΑΙ ΡΕ Η ΑΝΘΡΩΠΟΙ…….ΟΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΖΗΤΑΝΕ !!!!!! ΑΠΟ 14 ΤΕΤΟΙΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΖΗΤΗΣΑ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ…ΚΑΙ ΜΟΥ ΗΡΘΑΝ ΟΛΑ ΣΥΣΤΗΜΕΝΑ ΧΩΡΙΣ ΕΞΟΔΑ!!!! ΜΟΝΟ Η ΕΘΝΙΚΗ ΖΗΤΗΣΕ ΟΠΩΣ ΣΑΣ ΑΝΑΦΕΡΑ ….ΚΑΙ 6 ΜΗΝΕΣ ΤΩΡΑ ΔΕΝ ΕΧΩ ΠΑΕΙ ΝΑ ΖΗΤΗΣΩ ΠΛΗΡΩΝΩΝΤΑΣ !!!!
    ΔΕΝ ΕΧΩ ΡΕ…ΤΟΥΣ ΑΠΑΝΤΑΩ ΠΑΡΑΝΟΜΟΙ ΔΕΝ ΕΙΣΤΕ???? ΥΠΩΧΡΕΩΜΕΝΟΙ ΕΙΣΤΕ ΝΑ ΤΑ ΣΤΕΙΛΕΤΕ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΧΕΤΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΘΑ ΤΗΝ ΒΡΩ ΚΑΙ ΘΑ ΤΗΝ ΑΝΑΡΤΗΣΩ…!!!!! 

    1. Αν κανεις τον κοπο να μπεις στην ΕΚΠΟΙΖΩ, εχει το εγγραφο που λεει βαση ποιου νομου ειναι υποχρεωμενη η τραπεζα, να σου δωσει αυτο που ζητας και σε ποσο χρονο!
      Νομιζω αναφερει “δωρεαν” αλλα δεν ειμαι σιγουρη.
      Ουτε και ξερω πως να κανω την αναρτηση εδω για να το δεις!
      “Ντεν εκω πολες γκωσεις ματια μου”  στα τεχνικα θεματα! 

  7. H Δήμητρα θα τους τακτοποιήσει όταν είναι η ώρα τους.Έχω κάρτες από το 1987 που θα μου δώσουν όσα τους έχω χρυσοπληρώσει τις τραπεζοτοκογλυφικές ρουφίχτρες που τις τάιζα με το αίμα της ψυχής μου εδώ και δεκαετίες

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *