Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί «τρέχουν», αγοραπωλησίες «κόκκινων» δανείων γίνονται πια πολύ τακτικά, οι τράπεζες ισχυρίζονται ότι κάνουν περισσότερες και καλύτερες ρυθμίσεις δανείων. Όμως, κάτι συνεχίζει να πηγαίνει πολύ στραβά στην τιτάνια προσπάθεια εξυγίανσης των τραπεζικών χαρτοφυλακίων.
Γράφει ο: Νώντας Χαλδούπης
Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά την τελευταία έκθεση της BankofAmerica/MerrillLynch για τις ελληνικές τράπεζες, δύσκολα θα διατηρήσει την αισιοδοξία του. Ένα από τα βασικά προβλήματα που διαπιστώνει ο αμερικανικός οίκος είναι ότι οι τράπεζες έχουν τεράστιες δυσκολίες να «ξεφορτωθούν» ακίνητα, μέσω ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ή μέσα από τις δικές τους πλατφόρμες εκποίησης ακινήτων.
Λόγω των αρχικά υψηλών τιμών, τα ποσοστά επιτυχίας των πλειστηριασμών είναι πολύ χαμηλά, φθάνοντας, στην καλύτερη περίπτωση (Τράπεζα Πειραιώς) στο 60%. Η «επιτυχία» στους πλειστηριασμούς, εξάλλου, είναι πολύ σχετική έννοια: σε ποσοστά που φθάνουν ακόμη και το 87%, τα ακίνητα που πωλούνται «επιτυχώς» αγοράζονται από τις ίδιες τις τράπεζες!
Οι πλειστηριασμοί, όπως λέει η BofA, διαψεύδοντας τις περί του αντιθέτου εκτιμήσεις ακόμη και από τον Γιάννη Στουρνάρα, δεν έχουν καταφέρει να «στριμώξουν» τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Στοιχεία της Eurobankδείχνουν ότι οι εφάπαξ εξοφλήσεις δανείων παραμένουν λίγο – πολύ σταθερές.
Τι γίνεται, όμως, με αυτά τα ακίνητα που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών ως ιδιόκτητα ακίνητα και όχι ως ενέχυρα δανείων; Ακόμη και αυτά τα ακίνητα, που πωλούνται χωρίς τις πιεστικές συνθήκες ενός πλειστηριασμού, οι τράπεζες τα διαθέτουν σε «χτυπημένες» τιμές. Σύμφωνα με την έκθεση, όσα ακίνητα έχει πουλήσει η Τρ. Πειραιώς από τη δική της πλατφόρμα τα πούλησε σε τιμές 11% χαμηλότερες από τις αγοραίες.
Αυτή η δυστοκία στην εκποίηση ακινήτων, σε συνδυασμό με τους φόβους που διατυπώνουν οι αναλυτές της BofA για νέα πτώση των τιμών των ακινήτων, γίνεται πολύ ανησυχητική, όταν κοιτάξει κανείς τα στοιχεία για τη μείωση των επιμέρους κατηγοριών προβληματικών δανείων.
Στα επιχειρηματικά δάνεια, οι τράπεζες κάτι έχουν καταφέρει. Από το γ’ τρίμηνο του 2017, ειδικά, η μείωση του αποθέματος προβληματικών δανείων αρχίζει να γίνεται αισθητή. Αντίθετα, η καμπύλη των στεγαστικών προβληματικών δανείων δεν είναι… καμπύλη: είναι μια σχεδόν ευθεία, οριζόντια γραμμή, που μαρτυρά την απόλυτη αποτυχία των τραπεζών να μειώσουν αυτή την κατηγορία «κόκκινων» δανείων.
Τα στεγαστικά δάνεια είναι η κατηγορία δανείων με τη σοβαρότερη κοινωνική αντανάκλαση. Αυτό, όμως, δεν δικαιολογεί την ακινησία των τραπεζών, ιδιαίτερα όταν η Ντανιέλ Νουί, επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ, έχει δείξει το δρόμο για τη γρήγορη μείωση των προβληματικών ανοιγμάτων αυτής της κατηγορίας: ρυθμίσεις ιρλανδικού τύπου, με εξυπηρέτηση ενός μέρους του δανείου και διαγραφή του υπολοίπου.
Η γενική εικόνα είναι ότι γίνονται πολύ λίγα, πολύ αργά και ότι χρειάζονται αρκετές διορθωτικές κινήσεις και τολμηρές πρωτοβουλίες για να εξυγιανθούν αποτελεσματικά τα τραπεζικά χαρτοφυλάκια. Χωρίς αυτή την εξυγίανση πιστωτική επέκταση ας μην περιμένουμε. Και χωρίς την πιστωτική επέκταση, η γρήγορη οικονομική ανάκαμψη θα παραμείνει στη σφαίρα του ονείρου…