Δραστικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος, και κατ’ επέκταση στη δομή και την οργάνωση της εγχώριας επιχειρηματικής αγοράς θα επιφέρει, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, η εγκατάσταση επιτρόπων στις συστημικές τράπεζες.
Όπως είναι γνωστό η Κομισιόν επέλεξε τις ελεγκτικές εταιρείες Grant Thornton, KPMG και Mazar’s για να αναλάβουν, αντίστοιχα, το έργο των επιτρόπων στις τράπεζες Εθνική- Eurobank (ίδιος επίτροπος λόγω της εν εξελίξει δημόσιας πρότασης της ΕΤΕ για την απόκτηση του ελέγχου της Eurobank), Πειραιώς και Alpha Bank.
Κλιμάκια στελεχών, από τις μητρικές των παραπάνω ελεγκτικών εταιρειών ή τις ευρωπαϊκές ομόσταυλες εταιρείες και τα εν Ελλάδι τμήματα, αναμένεται να εγκατασταθούν σύντομα στις τράπεζες καθώς έχουν υπογραφεί ή βρίσκονται στο στάδιο της υπογραφής και οι οικονομικές συμβάσεις μεταξύ των τραπεζών και των εταιρειών που ανέλαβαν το έργο του Επιτρόπου.
Το κάθε κλιμάκιο θα αποτελείται από περίπου 20 με 30 ελεγκτές, στους οποίους θα παρασχεθούν γραφεία εντός των κτηρίων διοίκησης του κάθε ομίλου. Οι Επίτροποι θα έχουν διευρυμένες αρμοδιότητες, θέτοντας πρακτικά υπό το μικροσκόπιο τους κάθε πτυχή τραπεζικής λειτουργίας
Πρώτο τους μέλημα, μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους θα είναι η καταγραφή της τράπεζας, την οποία εποπτεύουν, και η έναρξη παρακολούθησης της εφαρμογής των σχεδίων αναδιάρθρωσης, όπως αυτά θα εγκριθούν από Τ.Χ.Σ. και τρόικα. Σημειώνεται ότι οι τράπεζες καλούνται να επικαιροποιήσουν τα πλάνα αναδιάρθρωσης ως τις 30/6/2013.
Με δεδομένο ότι τα πλάνα αναδιάρθρωσης θα περιλαμβάνουν, αναλυτικά και με σαφή χρονοδιαγράμματα, τις ενέργειες, στις οποίες δεσμεύονται να προχωρήσουν οι τράπεζες για να δημιουργήσουν κεφάλαια, την επόμενη πενταετία, οι Επίτροποι μετατρέπονται στο «αυτί και το μάτι» της τρόικας για ο,τιδήποτε συμβαίνει στο τραπεζικό σύστημα και μέσω αυτού σε assets της τάξης των 500 δισ. ευρώ.
Άλλωστε, όπως ορίζει το Μνημόνιο, οι Επίτροποι θα αναφέρονται απευθείας στην τρόικα, μέσω τριμηνιαίων αλλά και ad hoc εκθέσεων
Τα πλάνα αναδιάρθρωσης θα περιλαμβάνουν αναλυτικά χρονοδιαγράμματα για την μείωση του λειτουργικού κόστους, μέσω μείωσης δικτύου και προσωπικού τη μείωση του cost of funding καθώς και στόχους για τη μείωση ή και πώληση χαρτοφυλακίου χορηγήσεων και εκτιμήσεις για την πορεία επισφαλειών και προβλέψεων.
Ταυτόχρονα, θα περιέχουν κινήσεις πώλησης θυγατρικών ή συμμετοχών, επαναγοράς υβριδικών τίτλων και ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης καθώς και σειρά άλλων ενεργειών που θα επιτρέψουν στις τράπεζες να δημιουργήσουν, εσωτερικά, κεφάλαια.
Και αν με την παρακολούθηση της εφαρμογής των πλάνων αναδιάρθρωσης οι Επίτροποι θα λειτουργούν ως επί τόπου τοποτηρητές της τρόικας στις τράπεζες, στην περίπτωση των χορηγήσεων θα λειτουργούν ως θεματοφύλακες της «εξυγίανσης».
Φρέσκο χρήμα μόνο κατόπιν έγκρισης του επιτρόπου!
Οι Επίτροποι θα μπορούν να παρίστανται, ως παρατηρητές, στις εκτελεστικές επιτροπές των τραπεζών, καθώς και στις επιτροπές διαχείρισης κινδύνων, εσωτερικού ελέγχου και Κανονιστικής Συμμόρφωσης. Θα έχουν επίσης πρόσβαση στα πρακτικά του Δ.Σ. των τραπεζών.
Η σημαντικότερη, όμως, αλλαγή για το τραπεζικό σύστημα και εν γένει την ελληνική οικονομία έγκειται στο ότι οι Επίτροποι θα ασκούν έλεγχο σε θέματα πιστωτικής πολιτικής. Θα εποπτεύουν, δηλαδή, τις χορηγήσεις δανείων αλλά και την υφιστάμενη και προγενέστερη πολιτική ρυθμίσεων και διαγραφών δανείων.
«Από εδώ και στο εξής για να χορηγήσουμε φρέσκο χρήμα, μέσω νέων δανείων θα πρέπει να έχουμε την έγκριση του επιτρόπου», τονίζει στέλεχος εταιρικών χορηγήσεων μεγάλης τράπεζας, σημειώνοντας ότι δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη από ποιο ύψος δανείου και πάνω θα πρέπει να υπάρχει έγκριση Επιτρόπου. Για το θέμα όπως και για αρκετά άλλα οι Επίτροποι περιμένουν λεπτομερείς οδηγίες από την Κομισιόν.
Η άσκηση ελέγχου θεωρείται βέβαιο ότι θα οδηγήσει τις τράπεζες σε ακόμη συντηρητικότερη πολιτική νέων χορηγήσεων, και κριτηρίων με τα οποία διενεργούν τις αναχρηματοδοτήσεις παλαιών δανείων. «Ο αυτοπεριορισμός που ήδη υπάρχει λόγω κρίσης, θα ενταθεί στις επιχειρήσεις που δεν πληρούν τα κριτήρια για να λάβουν νέα δάνεια», σημειώνουν ορκωτοί ελεγκτές συμπληρώνοντας ότι ξεκινά και επίσημα η αντίστροφη μέτρηση για την εξυγίανση της αγοράς.
«Αν οι επιχειρηματίες προβληματικών επιχειρήσεων, δεν δείξουν έμπρακτα πλέον τη διάθεσή τους να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να χρηματοδοτήσουν τα «μαγαζιά» τους ή έστω να εφαρμόσουν ένα αξιόπιστο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, οι λύσεις θα έρθουν από την αγορά», διαμηνύουν οι ίδιοι, σημειώνοντας ότι επίκειται μεγάλη πίεση στα κριτήρια με τα οποία διενεργούνται οι αναχρηματοδοτήσεις δανείων.
Δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλοι και συστημικοί όμιλοι με προβλήματα υψηλού δανεισμού επιχείρησαν -και κάποιοι το πέτυχαν- να ολοκληρώσουν τις αναχρηματοδοτήσεις πριν την έλευση των Επιτρόπων.
Το μήνυμα που στέλνουν οι τράπεζες είναι ότι αν κάποιοι επιχειρηματίες δεν συμμορφωθούν με τις νέες συνθήκες θα χάσουν τις εταιρείες τους από τον ανταγωνισμό ή από funds που ειδικεύονται σε αγορές επιχειρήσεων και στοιχείων ενεργητικού με discount.
Καθαρίζουν από «σκελετούς» τα χαρτοφυλάκια δανείων
Δεν είναι τυχαίο ότι εν όψει της εγκατάστασης των επιτρόπων οι τράπεζες αύξησαν σημαντικά τις προβλέψεις τους για επισφαλή δάνεια στο γ’ τρίμηνο του 2012, τάση που ενισχύθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, στο δ’ τρίμηνο του έτους.
«Κανένα στέλεχος εταιρικών χορηγήσεων δεν θέλει να βρεθεί στη δύσκολη θέση να απολογηθεί στον Επίτροπο για το μη σχηματισμό προβλέψεων επί δανείων επιχείρησης που ενδέχεται να σκάσει τον Φεβρουάριο ή το Μάρτιο του 2013», σημειώνει στέλεχος τμήματος εμπλοκών εγχώριας τράπεζας.
Τους τελευταίους μήνες, πέραν της αναγκαίας επιτάχυνσης των αναχρηματοδοτήσεων και ρυθμίσεων δανείων, οι τράπεζες έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στην συλλογή, όσο το δυνατόν γίνεται καλύτερων εξασφαλίσεων για χορηγηθέντα δάνεια, που αναχρηματοδοτήθηκαν καθώς και στην μείωση, όπου ήταν δυνατόν, του σταθμισμένου ενεργητικού.
Κάποιες μάλιστα τράπεζες όπως η Εθνική πιέζουν να αυξηθεί ο λογαριασμός ανακεφαλαιοποίησης, ώστε να έχει την ευχέρεια να σχηματίσει υψηλότερες προβλέψεις για επισφάλειες, συμβάλλοντας στην επανεκκίνηση της οικονομίας.
Πρακτικά, η διοίκηση της Εθνικής βάζει στο τραπέζι το θέμα της πραγματικής οικονομίας, σημειώνοντας ότι η ζητούμενη υψηλότερη κεφαλαιακή ενίσχυση θα «χαρίσει» στις τράπεζες την απαραίτητη ευελιξία, για να «καθαρίσουν» την αγορά, και να κινητοποιήσουν ή να ανατάξουν το υγιές τμήμα των επιχειρήσεων.
Πλαφόν στα δάνεια προς κόμματα και συνδεμένα μέλη
Ταυτόχρονα οι Επίτροποι θα ελέγχουν το ύψος των χορηγήσεων δανείων προς μέλη Δ.Σ. και συνδεδεμένα μέλη, στελέχη και εργαζόμενους στις τράπεζες. Οι παραπάνω κατηγορίες δανειοληπτών θα ταξινομούνται και θα παρακολουθούνται ξεχωριστά.
Οι όροι χορήγησης των δανείων προς την παραπάνω κατηγορία προσώπων δεν θα διαφοροποιούνται σε σχέση με αυτούς των υπόλοιπων δανειοληπτών. Ειδικότερα, το ύψος των δανείων θα διαμορφώνεται στο πενταπλάσιο των ετήσιων αποδοχών τους, αν πρόκειται για ενυπόθηκα δάνεια, ενώ για μη εξασφαλισμένα δάνεια δεν θα υπερβαίνει το πενταπλάσιο των ετήσιων αποδοχών τους.
Η επιβολή πλαφόν στα δάνεια προς συνδεδεμένα μέλη έχει ιδιαίτερη σημασία εν όψει ανακεφαλαιοποίησης. Και αυτό γιατί επιχειρηματίες που θα κατέχουν αξιοσημείωτες μετοχικές θέσεις σε τράπεζες δεν θα μπορούν να δανείζονται οι ίδιοι ή οι εταιρείες τους με ρυθμό υψηλότερο του μέσου όρου της πιστωτικής επέκτασης.
Πλαφόν μπαίνει και στην «αμαρτωλή κατηγορία χορηγήσεων δάνειων σε πολιτικά κόμματα. Οι συμβάσεις παρακολούθησης προβλέπουν ότι ο ρυθμός χορηγήσεων προς τα κόμματα δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ετήσιο ρυθμό χορηγήσεων της τράπεζας.
πηγή: euro2day