ΑΠΟΚΛΙΣΗ ύψους 1 δισ. ευρώ εμφανίζει το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού στο δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου εφέτος σε σχέση με τον ετήσιο στόχο, που έχει τεθεί με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού. Ο κρατικός προϋπολογισμός εμφανίζει έλλειμμα 495 εκατ. ευρώ (έναντι στόχου 879 εκατ. για το δίμηνο) και πρωτογενές πλεόνασμα 367 εκατ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης για πρωτογενές έλλειμμα 22 εκατ. ευρώ. Η θετική αυτή εικόνα οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στη σημαντική αύξηση των εισροών από την ΕΕ, ενώ τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού εξακολουθούν να επηρεάζονται από την ύφεση και τη μείωση της κατανάλωσης.
Αναλυτικότερα με βάση τους ετήσιους στόχους για το 2012 που αποτυπώνονται στα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου εφέτος:
• Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού θα έπρεπε να είχαν διαμορφωθεί στα 8,157 δισ. ευρώ (αύξηση 2,6% σε σχέση με το 2011), εντούτοις οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 8,067 δισ. ευρώ. Καταγράφεται δηλαδή υστέρηση εσόδων 90 εκατ. ευρώ
• Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού θα έπρεπε να περιοριστούν στα 8,800 δισ. ευρώ (μείωση 8,4% σε σχέση με πέρυσι), εντούτοις «έκλεισαν» στα 9,753 δισ. ευρώ καταγράφοντας υπέρβαση κατά 953 κατ. Ευρώ.
Τα έσοδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού (δηλαδή, μαζί με τις εισροές από την ΕΕ) για το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2012 ανήλθε σε 9,258 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων διαμορφώθηκαν σε 1,191 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 251 εκατ. ευρώ.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού όμως ανήλθε σε 8.067 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση κατά 395 εκατ. ευρώ. Η υστέρηση αυτή οφείλεται στη μείωση των εσόδων του ειδικού φόρου κατανάλωσης ενεργειακών προϊόντων, στη μείωση της κατανάλωση της βενζίνης αλλά και των εσόδων από τον ΦΠΑ εξαιτίας του περιορισμού της εγχώριας ζήτησης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το υπουργείο Οικονομικών διαπιστώνει μεγάλη μείωση των εσόδων του ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων «λόγω μεγαλύτερης της αναμενόμενης μείωσης στην κατανάλωση πετρελαιοειδών προϊόντων, και κυρίως της βενζίνης», αλλά και μείωση των εσόδων από τον ΦΠΑ εξαιτίας της κάμψης της εγχώριας ζήτησης.
Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν δώσει εντολή να μειωθούν δραστικά οι επιστροφές φόρου σε ιδιώτες που τις δικαιούνται. Ενώ ο αναθεωρημένος προϋπολογισμός του α΄ διμήνου προέβλεπε να επιστραφούν φόροι 506 εκατ., τελικώς αποδόθηκαν στους δικαιούχους μόνο 343 εκατ. «εξοικονομώντας» έτσι το Δημόσιο 163 εκατ. ευρώ,
Η μείωση των εσόδων (πριν τις επιστροφές φόρου) αποδίδεται κυρίως:
– στη μείωση των εσόδων από άμεσους φόρους,
– στη λήξη της έκτακτης εισφοράς σε κερδοφόρες επιχειρήσεις που είχε επιβληθεί το 2011 και
– στη μείωση των εσόδων από φόρους συναλλαγών (κυρίως ΦΠΑ).
Ικανοποιητική είναι η αύξηση των εσόδων από ληξιπρόθεσμες οφειλές –μέσω της εντατικοποίησης των ελέγχων και των συλλήψεων οφειλετών–, αλλά και από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στον καπνό που αυξήθηκε.
Οι δαπάνες
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2012 ανήλθαν στα 9,753 δισ. ευρώ και είναι αυξημένες κατά 145,6 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα της αύξησης των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού κατά 209,2 εκατ. ευρώ και της μείωσης των δαπανών του ΠΔΕ κατά 63,6 εκατ. ευρώ.
Οι κύριοι λόγοι της αύξησης των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού είναι:
• υπέρβαση των πρωτογενών δαπανών κατά 774 εκατ. για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία,
• υπέρβαση της επιχορήγησης στο ΙΚΑ κατά 619 εκατ. ευρώ με σκοπό την αναπλήρωση της μείωσης των εσόδων του από ασφαλιστικές εισφορές.
• αύξηση δαπανών για πληρωμή τόκων (σε καθαρή βάση) κατά 3 εκατ. ευρώ.