Με σύστημα bonus-malus προχωρούν η κυβέρνηση και η τρόικα στην ανακεφαλαιοποίηση και εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, θέτοντας αυστηρά κριτήρια αυτόματης κρατικοποίησης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και ελέγχου από το Τ.Χ.Σ.
Στις προαπαιτούμενες δράσεις τις οποίες πρέπει να ολοκληρώσει η κυβέρνηση ως τα τέλη του μήνα, με ανοιχτό το ενδεχόμενο μικρής παράτασης, περιλαμβάνεται και το νέο θεσμικό πλαίσιο που έχει συμφωνηθεί με την τρόικα για την ανακεφαλαιοποίηση και την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος.
Όπως είναι γνωστό, η ανακεφαλαιοποίηση των βιώσιμων ελληνικών τραπεζών από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα διενεργηθεί με εργαλεία άνευ ψήφου, που στην πράξη θα είναι μετατρέψιμα δάνεια 5ετούς διάρκειας, εφόσον το 10% των συνολικών κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών, όπως έγραψε το Euro2day (Τράπεζες: Σκόντο στις ζημίες, μόλις 23 δισ. για ΤΧΣ), θα καλυφθεί από τους υφιστάμενους μετόχους με έκδοση κοινών μετοχών.
Η «πολιτική» φόρμουλα που βρέθηκε προκειμένου να καμφθούν οι αντιδράσεις του ΠΑΣΟΚ, προβλέπει έκδοση κοινών μετοχών με αναστολή του δικαιώματος ψήφου ( θα διατηρούν δικαίωμα ψήφου μόνο για στρατηγικού χαρακτήρα αποφάσεις). Στην επαναγορά το ποσό που έβαλε το Τ.Χ.Σ θα προσαυξάνεται από μια προσδιορισμένη ετήσια απόδοση, που όπως αποκάλυψε ο υπουργός Οικονομικών, η κυβέρνηση επιδιώκει να κινείται μεταξύ 5% ως 10%.
Αν η τράπεζα δεν κάνει χρήση του δικαιώματος επαναγοράς οι κοινές άνευ ψήφου θα μετατρέπονται σε μετά ψήφου μετοχές με ανοικτό το ενδεχόμενο η μετατροπή να διενεργείται στην τρέχουσα χρηματιστηριακή τιμή, εφόσον είναι υψηλότερη αυτής που προκύπτει από τον προσδιορισμό της τιμής επαναγοράς.
Ταυτόχρονα, εφόσον το Core Tier I της τράπεζας υποχωρήσει μετά την ανακεφαλαιοποίηση κάτω από ένα προσδιορισμένο από την Τράπεζα της Ελλάδος (Τ.τ.Ε.) όριο, θα αίρεται, αυτόματα, η αναστολή του δικαιώματος ψήφου και οι μετοχές θα μετατρέπονται σε κοινές μετά ψήφου.
Στην κατεύθυνση αυτήν, η κυβέρνηση καλείται να τροποποιήσει το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο (ν. 3601), παρέχοντας το δικαίωμα στην Τράπεζα της Ελλάδος να καθορίζει νέες κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τράπεζες μέσω κανονισμών και να κάνει χρήση του δικαιώματος να θεσπίζει νέες απαιτήσεις για κεφάλαιο Core Tier 1. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να τροποποιηθεί και το θεσμικό πλαίσιο που διέπει το Τ.Χ.Σ., ώστε να επιτραπεί η χρήση υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολόγων.
Μετά την τροποποίηση του νόμου η Τ.τ.Ε. θα προσδιορίσει τον πήχη του ελάχιστου Core Tier 1 που θα πρέπει να εμφανίζουν οι τράπεζες, οι οποίες θα λάβουν μετατρέψιμα δάνεια από το Τ.Χ.Σ. για να αποφύγουν την αυτόματη …κρατικοποίηση.
Παρότι το ποσοστό δεν έχει ακόμη επισήμως οριστικοποιηθεί, υπάρχει η διάταξη της EBA, που θέτει ως ελάχιστο όριο για το Core Tier 1 το 7%. Θεωρείται ως εκ τούτου πιθανό τα δάνεια τύπου CoCos να μετατρέπονται υποχρεωτικά σε κοινές μετοχές, εφόσον το Core Tier 1 υποχωρήσει κάτω του 7%.
Ο κίνδυνος σε μια τέτοια περίπτωση για τις τράπεζες που θα ενταχθούν στο Τ.Χ.Σ. είναι η πορεία της ύφεσης και η διαχείριση των επιπτώσεών της στην ποιότητα των χαρτοφυλακίων τους. Η ύφεση έχει αποδειχθεί μέχρι τώρα πολύ μεγαλύτερη από τις προβλέψεις της τρόικας και ήδη τον Ιανουάριο σε κάποιες τράπεζες τα μη εξυπηρετούμενα αυξήθηκαν κατά 40% σε σχέση με τον μέσο όρο του δ΄ τριμήνου του 2011.
Υπενθυμίζεται ότι η Τ.τ.Ε. θα αξιολογήσει ως το τέλος Φεβρουαρίου τις συνολικές κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών από το PSI αλλά και από τις πρόσθετες προβλέψεις (άσκηση της BlackRock) και μέχρι τα τέλη Μαρτίου εκείνες θα πρέπει να υποβάλουν business plans στην κεντρική τράπεζα.
Σπάει στα δύο το Τ.Χ.Σ. – Αλλαγές στη διοίκηση
Μέχρι το τέλος του μήνα ή το αργότερο ως τις αρχές Μαρτίου η κυβέρνηση καλείται, όπως έχει δεσμευτεί, να προχωρήσει επιπρόσθετα στις εξής ενέργειες:
– Στην τροποποίηση του νόμου που διέπει τη λειτουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ώστε να επιτραπούν η ανακεφαλαιοποίηση με έκδοση μετατρέψιμων δανείων και η δυνατότητα περιορισμού των δικαιωμάτων ψήφου.
– Στην κατάθεση νόμου που θα διαχωρίζει τις αρμοδιότητες εξυγίανσης σε ένα ξεχωριστό τμήμα της Τ.τ.Ε. και τις αρμοδιότητες εξυγίανσης στο Τ.Χ.Σ.
– Στην ίδρυση δύο ξεχωριστών τμημάτων στο Τ.Χ.Σ. με αρμοδιότητες τη διαχείριση των ιδιοκτησιακών συμφερόντων της κυβέρνησης σε τράπεζες και των μεταβατικών πιστωτικών ιδρυμάτων αντίστοιχα.
– Στην αναθεώρηση της εταιρικής δομής του Τ.Χ.Σ., που θα συμπεριλαμβάνει και γενικό συμβούλιο πια πέραν του διοικητικού συμβουλίου.
– Στη χρηματοδότηση του ΤΕΚΕ από το T.Χ.Σ.
Το γενικό συμβούλιο του Τ.Χ.Σ., στο οποίο θα μετέχουν και μέλη που θα προτείνει η τρόικα, θα θέτει τις γενικές κατευθύνσεις, ενώ το Δ.Σ. θα έχει την εκτελεστική ευθύνη καθώς και τη διαχείριση.
Ο διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων εξυγίανσης στην Τ.τ.Ε. και στο Τ.Χ.Σ. επιβεβαιώνει πλήρως το πρόσφατο δημοσίευμα του Euro2day (Νέο σχέδιο 7 δισ. ευρώ για bad banks), που αποκάλυπτε ότι η τρόικα σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος επεξεργάζεται σχέδιο εκ βάθρων εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος.
Αυτό το σχέδιο προβλέπει τη διάσπαση των μη βιώσιμων ελληνικών τραπεζών σε υγιή και προβληματικά στοιχεία ενεργητικού, μέσω της ενεργοποίησης του νόμου περί bad bank, και εν συνεχεία τη συγχώνευση των νέων υγιών τραπεζών.
Για τη χρηματοδότηση του σχεδίου το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα χρηματοδοτηθεί με επιπρόσθετα κεφάλαια ύψους ως 7 δισ. ευρώ, πέραν των 23 δισ. ευρώ που θα δοθούν μόνο για την ανακεφαλαιοποίηση των βιώσιμων τραπεζών.
Δικαιώματα στο Τ.Χ.Σ. για στρατηγικού χαρακτήρα αποφάσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα μπορεί να διαθέτει λόγο όταν τίθεται θέμα αποφάσεων στρατηγικού χαρακτήρα για τις τράπεζες, παρότι τα δικαιώματα ψήφου του θα βρίσκονται σε αναστολή.
Σε εκκρεμότητα παραμένει το πώς θα ανακεφαλαιοποιηθούν οι κρατικές τράπεζες για τις ζημίες από το κούρεμα και την ανταλλαγή ομολόγων. Το υφιστάμενο καταστατικό του Τ.Χ.Σ. απαγορεύει την ανακεφαλαιοποίηση κρατικών τραπεζών, ενώ η κυβέρνηση έχει υποβάλει αίτημα αναίρεσης της παραπάνω απαγόρευσης στην τρόικα χωρίς να έχει διευκρινιστεί αν έχει γίνει αποδεκτό.
Το μόνο γνωστό είναι ότι για την περίπτωση της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ θα πρέπει μέχρι το τέλος του μήνα να ολοκληρωθεί αναλυτική μελέτη, η οποία έχει ανατεθεί ήδη σε ελεγκτική εταιρεία, προκειμένου εν συνεχεία η κυβέρνηση και η τρόικα να λάβουν τις αποφάσεις τους εντός των πρώτων ημερών του Μαρτίου.