Σύμφωνα με την επιστήμη του συνταγματικού δικαίου, κόμμα είναι ένωση προσώπων και διαφόρων συμφερόντων που στόχο έχουν την κατάληψη της εξουσίας. Αυτό μπορεί να ακούγεται σκληρό, αλλά αυτή είναι η αλήθεια και κανένας δεν μπορεί να επιτρέψει ή να απαγορεύσει σε κάποια ομάδα προσώπων και συμφερόντων να διεκδικήσει την ψήφο των πολιτών.
Από το άλλο μέρος, το κοινοβουλευτικό κυβερνητικό σύστημα, δηλαδή η επιλογή στην ουσία της κυβέρνησης από τη Βουλή η οποία δίνει και την εμπιστοσύνη της στην κυβέρνηση, μπορεί να δουλέψει μόνο με κόμματα και όχι με ανεξάρτητες προσωπικότητες. Είναι δηλαδή κομματική «δημοκρατία». Σε καμία περίπτωση ένας μεμονωμένος υποψήφιος, ακόμα αν λάβει στις βουλευτικές εκλογές πάνω από 50% (πράγμα αδύνατο, γιατί είναι υποχρεωμένος να περιοριστεί σε μια εκλογική περιφέρεια), δεν μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Για να το επιτύχει αυτό θα πρέπει να του δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης 151 βουλευτές, άρα να έχει κόμμα ή να συμμαχήσουν μαζί περισσότερα κόμματα. Αντιθέτως, αν τα κόμματα συμφωνήσουν μπορούν να διορίσουν και μη εκλεγμένο πρωθυπουργό (π.χ. Παπαδήμος, Μόντι κ.λ.π.). Επομένως η κοινοβουλευτική δημοκρατία για να λειτουργήσει έχει εξ ορισμού ανάγκη ύπαρξης κομμάτων. Ελεύθερες προσωπικότητες δεν μπορούν να ανθίσουν σε καθεστώς κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, ακόμα και αν το θέλει η πλειοψηφία των πολιτών.
Σε ότι αφορά εμάς τους Έλληνες και το τι πρέπει να κάνουμε από εδώ και πέρα, θα πρέπει να γνωρίζουμε πως, εφόσον επιλέξουμε να συνεχίσουμε με κοινοβουλευτική δημοκρατία, επιλέγουμε να συνεχίσουμε να λειτουργούμε σε επίπεδο λήψης αποφάσεων, αποκλειστικά μέσω της αντιπροσώπευσής μας από πολιτικά κόμματα (υπάρχοντα ή νέα). Έτσι, όποιος θέλει να αλλάξει κάτι, είτε θα πρέπει να φτιάξει κόμμα, είτε να μπει σε υπάρχον κόμμα. Δεν έχει νόημα κάτι άλλο. Αν όμως οραματιζόμαστε ισχυρές αλλαγές στη χώρα μας και άνοιγμα της δημοκρατίας στην κοινωνία, θα πρέπει να αφήσουμε στην άκρη την κοινοβουλευτική (κομματική) δημοκρατία και να κοιτάξουμε προς άλλη κατεύθυνση..
Για παράδειγμα στην προεδρική δημοκρατία, όπου ο κυβερνήτης εκλέγεται άμεσα από τον ίδιο το λαό, μπορεί να εκλεγεί και ανεξάρτητη προσωπικότητα, χωρίς ποτέ να έχει περάσει το κατώφλι κάποιου κόμματος. Πρόσφατα οι Τσέχοι έκαναν αυτή ακριβώς την αλλαγή και μάλιστα πρόβλεψαν ότι υποψήφιος μπορεί να είναι οποιοσδήποτε ανεξάρτητος πολίτης, αρκεί να συγκεντρώσει την υπογραφή 50.000 πολιτών.
Άρα, αν θέλουμε να ξαναχτίσουμε ένα καινούργιο κράτος από την αρχή, αν θέλουμε να έχει τη δυνατότητα επέμβασης η κοινωνία στην πολιτική, θα πρέπει να υπάρχει και η δυνατότητα παράκαμψης των κομμάτων, διαφορετικά συνεχίζουμε με το ίδιο σύστημα της αντιπροσώπευσης μέσω των κομμάτων.
Αυτό πρέπει κατ’ αρχήν να συνειδητοποιήσουμε και μετά να πάμε παρακάτω.