Οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να ανοίγουν λογαριασμό σε όλους τους πολίτες, ακόμη κι αν δεν έχουν εισόδημα, ενώ θα λειτουργούν με μεγαλύτερη διαφάνεια στο θέμα των προμηθειών. Από την πλευρά τους, οι πολίτες θα μπορούν να ανοίγουν λογαριασμό σε οποιαδήποτε τραπεζικό ίδρυμα της Ε.Ε., ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας τους.
Αυτό προβλέπει η πρόταση Οδηγίας που υπέβαλε χθες στο Συμβούλιο και την Ευρωβουλή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαπιστώνοντας ότι οι συστάσεις που είχε κάνει στον τραπεζικό κλάδο για αυτορρύθμιση δεν λήφθηκαν υπόψη.
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, σήμερα οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν μπορούν να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία χωρίς ένα βασικό τραπεζικό λογαριασμό. Οι τραπεζικοί λογαριασμοί έχουν καταστεί βασικό μέρος της καθημερινής μας ζωής, καθώς μας επιτρέπουν να πραγματοποιούμε και να δεχόμαστε πληρωμές, να κάνουμε αγορές μέσω του Διαδικτύου και να πληρώνουμε λογαριασμούς οργανισμών κοινής ωφελείας (τηλέφωνο, φυσικό αέριο, ηλεκτρισμός).
Η πρόταση Οδηγίας της Επιτροπής αφορά τρεις τομείς: συγκρισιμότητα των εξόδων για τους λογαριασμούς πληρωμών, αλλαγή λογαριασμού πληρωμών, πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών.
Οι αλλαγές
Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην πρόταση Οδηγίας προβλέπουν τα εξής:
1. Διαφάνεια των εξόδων των λογαριασμών πληρωμών: Η προτεινόμενη Οδηγία ορίζει ότι όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών πρέπει να παρέχουν στους καταναλωτές τα ακόλουθα έγγραφα:
* έγγραφο με πληροφορίες για τις συνηθέστερες υπηρεσίες που παρέχονται και τα έξοδα που χρεώνονται για καθεμία από αυτές,
* κατάσταση των εξόδων που έχει επιβάλει ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών κατά τη διάρκεια των τελευταίων δώδεκα μηνών για τις υπηρεσίες που έχουν παρασχεθεί σε σχέση με το λογαριασμό πληρωμών,
* κατόπιν αιτήσεως, γλωσσάριο των όρων που χρησιμοποιούνται σε σχέση με λογαριασμούς πληρωμών.
Τα εν λόγω έγγραφα πρέπει να έχουν συνταχθεί χρησιμοποιώντας τυποποιημένη ορολογία και τυποποιημένους μορφότυπους, για να διευκολύνεται η σύγκριση μεταξύ των προσφορών των διαφόρων παρόχων υπηρεσιών πληρωμών.
Τέλος, η πρόταση απαιτεί να υπάρχει τουλάχιστον ένας ανεξάρτητος δικτυακός τόπος σύγκρισης σε κάθε κράτος-μέλος, που θα συγκεντρώνει πληροφορίες για τα έξοδα που επιβάλλονται από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμής. Αυτό θα επιτρέπει στους καταναλωτές να συγκρίνουν εύκολα τις τιμές και τους όρους των λογαριασμών πληρωμών που προσφέρονται στην αγορά.
2. Αλλαγή λογαριασμού πληρωμών: Η προτεινόμενη Οδηγία θα διευκολύνει επίσης τη διαδικασία που συνεπάγεται η αλλαγή τραπεζικών λογαριασμών. Όταν ο καταναλωτής ζητά να μεταβιβαστούν σε άλλο λογαριασμό όλες ή μέρος των επαναλαμβανόμενων εντολών πληρωμής (όπως οι μεταφορές πίστωσης ή οι άμεσες χρεώσεις) που έχει δημιουργήσει στο λογαριασμό του, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών πρέπει να αναλάβουν όλες τις διαδικασίες που απαιτούνται για την αλλαγή αυτή. Οι πελάτες μπορούν επίσης να ζητούν τη μεταβίβαση του υπολοίπου του παλαιού λογαριασμού και το κλείσιμό του.
Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών πρέπει να ολοκληρώνουν τη διαδικασία αυτή εντός 15 ημερών (30 ημέρες, εάν η αλλαγή γίνεται μεταξύ παρόχων που είναι εγκατεστημένοι σε διαφορετικές χώρες της Ε.Ε.) και η υπηρεσία πρέπει να παρέχεται δωρεάν.
Τέλος, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών θα πρέπει να παρέχουν στους καταναλωτές επαρκή πληροφόρηση σχετικά με τα δικαιώματά τους όσον αφορά την αλλαγή τραπεζικού λογαριασμού και τη σχετική διαδικασία.
3. Πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών: Η προτεινόμενη Οδηγία θα δώσει τη δυνατότητα στους καταναλωτές στην Ευρώπη να ανοίγουν λογαριασμό πληρωμών σε οποιονδήποτε πάροχο υπηρεσιών πληρωμών στην Ε.Ε., ακόμη και όταν δεν είναι μόνιμοι κάτοικοι της χώρας στην οποία είναι εγκατεστημένος ο πάροχος.
Επιπλέον, οι καταναλωτές θα έχουν το δικαίωμα να έχουν πρόσβαση σε βασικό λογαριασμό πληρωμών ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους στην Ε.Ε. ή την προσωπική οικονομική τους κατάσταση. Τα κράτη-μέλη πρέπει να εξασφαλίζουν ότι τουλάχιστον ένας πάροχος υπηρεσιών πληρωμών προσφέρει ένα βασικό λογαριασμό πληρωμών στην επικράτειά τους και θα πρέπει να ενημερώνουν το κοινό σχετικά με τη διαθεσιμότητα των εν λόγω λογαριασμών πληρωμών. Ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν μπορεί να χρησιμοποιεί την οικονομική κατάσταση του ατόμου ως λόγο άρνησης για το άνοιγμα λογαριασμού.
Ευρήματα
Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι περίπου 58 εκατομμύρια καταναλωτές ηλικίας άνω των 15 ετών στην Ε.Ε. δεν έχουν λογαριασμό πληρωμών. Επιπλέον, η έρευνα δείχνει ότι οι καταναλωτές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σύγκριση των προσφορών και των τιμών για τους λογαριασμούς πληρωμών διαφορετικών παρόχων υπηρεσιών πληρωμών. Ακόμη και στην περίπτωση που η σύγκριση είναι δυνατή, η διαδικασία αλλαγής από έναν υφιστάμενο λογαριασμό πληρωμών σε διαφορετικό είναι πολύπλοκη και αβέβαιη. Επιπλέον, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες καταναλωτές της Ε.Ε. δεν είναι ακόμη σε θέση να ανοίξουν λογαριασμό πληρωμών σε ένα κράτος-μέλος στο οποίο δεν κατοικούν.
Νίκος Μπέλλος, στον “Ελεύθερο Τύπο”