Του Γιώργου Κύρτσου
Ένα διαπλεκόμενο θρίλερ, που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, έχει στόχο την ουσιαστική διάλυση της ATEbank προκειμένου να προσφερθεί το «καλό κομμάτι» της στον κ. Σάλλα και στην Τράπεζα Πειραιώς μέσα από αμφιλεγόμενες διαδικασίες.
Ο τρόπος που κινείται η κυβερνητική ηγεσία, με τη βοήθεια και του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Προβόπουλου, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι έχει αρχίσει η εξυπηρέτηση των διαπλεκόμενων υποστηρικτών του ηγετικού διδύμου της κυβέρνησης σε βάρος, εννοείται, του δημόσιου συμφέροντος.
Κακό παρελθόν
Ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Σάλλας έχει πολύ κακό διαχειριστικό παρελθόν σε ό,τι αφορά τα συμφέροντα του ελληνικού Δημοσίου. Το 2011, μαζί με την τότε διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας, σταμάτησε να καταβάλλει το μέρισμα το οποίο αναλογούσε στις προνομιούχες μετοχές που έλαβαν οι τράπεζες στo πλαίσιo του «πακέτου Αλογοσκούφη», ύψους 4,4 δισ. ευρώ.
Η Τράπεζα Πειραιώς και η Εθνική Τράπεζα είχαν από το νόμο το δικαίωμα να σταματήσουν να καταβάλλουν το ετήσιο μέρισμα 10%, με το οποίο χρηματοδοτήθηκαν από το «πακέτο Αλογοσκούφη», είναι φανερό όμως ότι ζημίωσαν το δημόσιο συμφέρον και δημιούργησαν ένα κακό προηγούμενο στήριξης του τραπεζικού συστήματος με κόστος των φορολογούμενων πολιτών, το οποίο αναμένεται να οδηγήσει σε αστρονομικές επιβαρύνσεις του κρατικού προϋπολογισμού και των φορολογουμένων στo πλαίσιo της λειτουργίας του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Ήδη η Τράπεζα Πειραιώς έχει αρχίσει να τραβάει σημαντικά κεφάλαια από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για να καλύψει τις ανάγκες της, οι οποίες μεγάλωσαν και εξαιτίας του ισοπεδωτικού PSI, που εφαρμόστηκε σε βάρος του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Από τα πρώτα 18 δισ. ευρώ που διατέθηκαν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών των τραπεζών, τα 4,7 δισ. δεσμεύτηκαν από την Τράπεζα Πειραιώς. Πρόκειται αναλογικά για το μεγαλύτερο ποσό, γεγονός που αναδεικνύει και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη τράπεζα, η οποία άλλωστε δεν διακρίνεται για την καλή βαθμολογία της στα πολυσυζητημένα stress tests, από τα οποία περνάνε περιοδικά οι ελληνικές τράπεζες.
Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι οι επιδόσεις της Τράπεζας Πειραιώς θα έκαναν πιο προσεκτική την κυβερνητική ηγεσία στους χειρισμούς της, μεθοδευμένες «διαρροές» δημιουργούν την εντύπωση ότι επίκειται η ιδιωτικοποίηση της ΑΤΕbank μέσα από την απορρόφηση του «καλού κομματιού» της από την Τράπεζα Πειραιώς.
Το εντυπωσιακό είναι ότι η ATEbank έχει πάρει σημαντικά μέτρα εξυγίανσης τα τελευταία χρόνια, που συμπεριλαμβάνουν τη δραστική μείωση των αποδοχών του προσωπικού της.
Υπέστη, όμως, μια ζημιά της τάξης των 3 δισ. ευρώ λόγω της εφαρμογής του PSI –του «κουρέματος» των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου–, χωρίς να της δίνεται η δυνατότητα να αξιοποιήσει τις ευκολίες του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για την ανακεφαλαιοποίησή της, όπως έκαναν οι τέσσερις μεγάλες ιδιωτικές τράπεζες, απορροφώντας τα πρώτα 18 δισ. ευρώ που διατέθηκαν για αυτόν το σκοπό.
Η κυβερνητική ηγεσία, η τρόικα και η Τράπεζα της Ελλάδος συνεργάζονται αρμονικά για να δημιουργηθεί μια τεχνητή οικονομική αδυναμία της ATEbank, που μπορεί να τη μετατρέψει σε εύκολο στόχο επενδυτών σαν τον κ. Σάλλα. Προωθείται, μάλιστα, ένα σχέδιο διάσπασης της ATEbank σε «καλή» και «κακή» τράπεζα, ώστε το καλό κομμάτι να στηρίξει την ανάκαμψη της Τράπεζας Πειραιώς και το προβληματικό κομμάτι να μετατραπεί σε πρόσθετες επιβαρύνσεις του κρατικού προϋπολογισμού και των δοκιμαζόμενων φορολογούμενων πολιτών.
Οι διαπλεκόμενες πρακτικές της κυβέρνησης Σαμαρά αποκτούν μια κωμικοτραγική διάσταση, εάν σκεφτούμε ότι η διάσπαση της ATEbank μπορεί να αξιοποιηθεί για να απαλλαγούν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ από τις οφειλές τους προς την κρατικών συμφερόντων τράπεζα.
Η ΝΔ οφείλει ένα ποσό της τάξης των 106 εκατομμυρίων ευρώ στην ATEbank και το ΠΑΣΟΚ ένα ποσό της τάξης των 92 εκατομμυρίων. Με βάση τους κανόνες κρατικής επιδότησης των κομμάτων που ισχύουν, η ΝΔ είναι υπερχρεωμένη, το ΠΑΣΟΚ όμως –το οποίο λόγω του χαμηλού εκλογικού ποσοστού του δεν μπορεί να ελπίζει στη συνέχιση της πλουσιοπάροχης επιδότησής του– είναι ουσιαστικά χρεοκοπημένο. Έτσι, οι μεθοδεύσεις γύρω από την ATEbank δεν χρησιμοποιούνται μόνο για τη διαπλεκόμενη εξυπηρέτηση των «φίλων» του κ. Σαμαρά και του κ. Βενιζέλου αλλά και για την ουσιαστική απαλλαγή των κομμάτων που οδήγησαν τη χώρα στην υπερχρέωση, και στη συνέχεια στη χρεοκοπία, από βασικές υποχρεώσεις τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι και η Τράπεζα Πειραιώς έχει χρηματοδοτήσει τα δύο κόμματα, δείχνοντας σαφή προτίμηση προς τη ΝΔ, στην οποία έχει δώσει δάνεια ύψους 15 εκατομμυρίων ευρώ, έναντι 6 εκατομμυρίων ευρώ, που έχει λάβει το ΠΑΣΟΚ.
Αποκαλύψεις του Reuters
Και ενώ ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος προωθούν τις διαπλεκόμενες επιλογές τους, το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters δημοσιεύει στοιχεία από τα οποία προκύπτει η οικονομική αδυναμία του κ. Σάλλα.
Με βάση προχθεσινό δημοσίευμά του, το Reuters επικαλείται δύο εκθέσεις λογιστικού ελέγχου, με ημερομηνία 11 Ιανουαρίου και 23 Μαΐου 2012, για δάνεια προς την οικογένεια Σάλλα από κυπριακών συμφερόντων τράπεζα με ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις εκθέσεις λογιστικού ελέγχου, τα δάνεια αυτά ανέρχονται σε 113 εκατομμύρια ευρώ και χορηγήθηκαν σε τρεις εταιρείες με έδρα την Κύπρο, προκειμένου να καλυφθεί η συμμετοχή του κ. Σάλλα και των δύο παιδιών του στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς, ύψους 800 εκατομμυρίων ευρώ, που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 2011. Η χθεσινή «Καθημερινή» συνοψίζει την υπόθεση ως εξής: «Οι μετοχές αγοράστηκαν έναντι εξασφαλίσεων, όπως υποστηρίζει το δημοσίευμα, αξίας μικρότερης των 30 εκατομμυρίων, με βάση την πρόσφατη τιμή της μετοχής της τράπεζας.
Πρόκειται για τις εταιρείες Shent Enterprises, με άνοιγμα 45 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία φέρεται να ανήκει στον ίδιο τον Μιχάλη Σάλλα, Benvider Enterprises, με άνοιγμα 22 εκατομμυρίων ευρώ, και KAEO Enterprises, με άνοιγμα 46 εκατομμυρίων ευρώ, που ανήκουν αντίστοιχα στην κόρη και το γιο του κ. Σάλλα. Το δημοσίευμα επικαλείται δήλωση του εκπροσώπου της Τράπεζας της Ελλάδος, που σημειώνει ότι η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν απαγορεύει τη χορήγηση δανείων για τη συμμετοχή σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου άλλης τράπεζας. Έτσι, η Τράπεζα της Ελλάδος δεν απαιτεί να αφαιρούνται από τα εποπτικά κεφάλαια τα δάνεια που χορηγεί μία τράπεζα για την αγορά μετοχών σε άλλες».
Διαφορετική είναι η εκτίμηση των ξένων ειδικών, τις απόψεις των οποίων δημοσιεύει το Reuters.
Ο Χανς Πέτερ Μπέρκχοφ, καθηγητής τραπεζικής στο Πανεπιστήμιο του Χόχενχαϊμ της Γερμανίας, υποστηρίζει, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Reuters, ότι δισεκατομμύρια έχουν δοθεί για τη στήριξη του ελληνικού τραπεζικού συστήματος χωρίς επαρκή επιτήρηση.
«Πρόκειται για δικά μας χρήματα και δόθηκαν χωρίς έλεγχο. Πρόκειται για καταστροφή» δήλωσε. Έφτασε, μάλιστα, να παρομοιάσει την όλη υπόθεση με τη γνωστή κερδοσκοπική μέθοδο Ponzi, εφόσον, όπως χαρακτηριστικά είπε, εάν μια τράπεζα χρηματοδοτεί τις μετοχέςτης άλλης, τότε μπορείς να δημιουργήσεις όσα ίδια κεφάλαια επιθυμείς και να μεγαλώσεις τις τράπεζες όσο θέλεις, εφόσον βέβαια δεν πρόκειται για πραγματικά ίδια κεφάλαια.
Αυστηρή είναι η αξιολόγηση της μεθόδου που ακολούθησε ο κ. Σάλλας για τη συμμετοχή του στην αύξηση των ιδίων κεφαλαίων της Τράπεζας Πειραιώς και από την κ. Λούκα Κατσέλη, η οποία έκανε την ακόλουθη δήλωση στο Reuters: «Το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι ένα κλειστό κύκλωμα που λειτουργεί σαν σύστημα εξουσίας, χωρίς διαφάνεια και ουσιαστική επιτήρηση. Μέσω τριγωνικών συμφωνιών μεταξύ τραπεζών, επιχειρηματιών και άλλων τραπεζών, εκπληρώθηκαν τα κριτήρια της κεφαλαιοποίησης, χωρίς να μπαίνει στο σύστημα νέο χρήμα».
Η εντυπωσιακή κατανόηση που δείχνει η Τράπεζα της Ελλάδος στη μεθοδολογία του κ. Σάλλα αποδίδεται από ορισμένους στο γεγονός ότι ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Προβόπουλος, προτού αναλάβει αυτήν τη θέση, ήταν την περίοδο 2006-2008 αντιπρόεδρος και εντεταλμένος σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς.
Ο κ. Σάλλας, από την πλευρά του, δεν έδωσε συγκεκριμένη απάντηση στο τεκμηριωμένο, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δημοσίευμα του διεθνούς ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters και περιορίστηκε στην καταγγελία «πολέμου λάσπης» και «εκβιαστών», που κατά την άποψή του βρίσκονται πίσω από το ρεπορτάζ του Reuters.
Σκληρή καταγγελία
Οι μεθοδεύσεις της κυβερνητικής ηγεσίας ήδη έχουν προκαλέσει την πολιτική αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ. Πέρα, όμως, από την ιδεολογική αντίθεση στις ιδιωτικοποιήσεις που έχουν τα κόμματα της Αριστεράς, υπάρχει και η αντίθεση σε μια μεθόδευση που ακολουθείται σε βάρος της ATEbank, που έχει ενισχυμένο ρόλο στον αγροτικό τομέα, σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού και των φορολογούμενων πολιτών και σε όφελος του κ. Σάλλα, ο οποίος επιθυμεί να δει την αξία των μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς που αγόρασε με δανεικά να αυξάνεται, για προφανείς λόγους.
Σε σχετική ανακοίνωση του συλλόγου εργαζομένων ΑΤΕ επισημαίνονται μεταξύ των άλλων τα εξής: «Η ΑΤΕ απέκτησε πλήρη κεφαλαιακή επάρκεια, εφαρμόζοντας από το 2010 ειδικό πρόγραμμα αναδιάρθρωσης εγκεκριμένο από την Ε.Ε., το οποίο περιείχε τις μεγαλύτερες περικοπές αποδοχών και δικαιωμάτων εργαζομένων που έγιναν στο δημόσιο τομέα.
Με απόφαση της κυβέρνησης μπήκε στο PSI και έμεινε χωρίς κεφάλαια, λόγω της απομείωσης της αξίας κρατικών ομολόγων που κατείχε.
Τώρα, αντί το κράτος-μέτοχος να ανακεφαλαιοποιήσει την τράπεζα, τουλάχιστον με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν για τις άλλες τράπεζες, εμφανίζεται να επιλέγει τον κατακερματισμό της ΑΤΕ και το “χάρισμά” της στους ιδιώτες.
Πέρα από την πολιτική διάστασή του, το εκκολαπτόμενο “σκάνδαλο ΑΤΕ” – εφόσον τα “δημοσιοποιούμενα” σχέδια υλοποιηθούν– έχει και την οικονομική του πλευρά, που συνίσταται στο γεγονός ότι το Δημόσιο, δηλαδή ο Έλληνας φορολογούμενος, θα επωμιστεί το βάρος της ζημιάς από το “κούρεμα” των ομολόγων, αλλά και το “χάρισμα” του υγιούς κομματιού σε ιδιώτες».__